Τρίτη 12 Απριλίου 2011

ΣΠΥΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΣΤΗ ΧΟΥΝΤΑ

Η θαλαμηγός
Σοβαρότατη εκδήλωση της οξύτητας που έπαιρνε η διαμάχη βα­σιλέων και Παπάγου, στην οποία όλο και πιο ανοιχτά έπαιρναν τώρα μέρος και οι Αμερικανοί στο πλευρό του στρατάρχη, ήταν κι η αποκάλυψη των διαπραγματεύσεων για την αγορά βασιλι­κής θαλαμηγού.
Στις 7 Ιουνίου, μόλις δηλαδή ο Πιουριφόυ «έχει κλείσει» το θέ­μα Παπάγου, ο αμερικανικός Τύπος αρχίζει εκστρατεία εναντίον του βασιλιά της Ελλάδας και της Φρειδερίκης για την υπόθεση της θαλαμηγού. Συγκεκριμένα, αποκαλύπτεται ότι, κατά τον Απρί­λη και Μάη του 1951, αυλικοί πήγαν στην Αμερική για να διαπραγματευτούν την αγορά θαλαμηγού για τα ταξίδια του βασιλικού ζεύγους στην Ελλάδα. Η τιμή κυμαινόταν από 220 ως 600 χιλιάδες δολάρια. Η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει στην αγορά, αλ­λά ο αρχιστράτηγος έχει αντιταχθεί - ήταν και η υπόθεση αυτή μία από τις εκδηλώσεις της διαμάχης του με το Στέμμα πριν από την παραίτησή του.
Tώρα, αρχίζει πρώτη την επίθεση, φέροντας στη δημοσιότη­τα το θέμα, η μεγάλη εφημερίδα Χέραλντ Τρίμπιουν της Νέας Υόρκης. Ο ανταποκριτής της στην Αθήνα τηλεγραφεί, ότι η αμε­ρικανική πρεσβεία έχει συμβουλεύσει τον βασιλιά να μη χρησιμοποιηθούν χρήματα του δημοσίου για την αγορά της θαλαμηγού και ανάλογο διάβημα έκανε και προς την κυβέρνηση. Την άλλη μέρα, παίρνουν μέρος στην επίθεση και η άλλη μεγάλη εφημερίδα της Νέας Υόρκης, οι Τάιμς. Και οι δύο εφημερίδες αφήνουν υπαινιγμούς ότι μπορεί η υπόθεση αυτή να κοστίσει στην Ελλάδα την περικοπή της αμερικανικής βοήθειας, δεδομέ­νου ότι το Κογκρέσο, που εκείνες τις μέρες θα συζητούσε το θέ­μα των πιστώσεων για το εξωτερικό, θα έβλεπε με πολύ κακό μάτι την κατασπατάληση των χρημάτων των Αμερικανών φορολογουμένων.
Ο θόρυβος, όπως ήταν φυσικό, μεταφέρεται αμέσως στην Ελλά­δα και αρχίζουν συζητήσεις και για άλλα σκάνδαλα της Αυλής. Τα κύρια πυρά στρέφονται κατά της Φρειδερίκης. Ο ανταποκριτής του Βήματος στη Νέα Υόρκη τηλεγραφεί:
«Εις έναν κύκλο Αμερικανών και Ελλήνων ενταύθα, έχει προκαλέσει τελευταίως δυσμενεστάτην εντύπωσιν η εμφάνισις εις την Αμερικήν μερικών προσώπων που εμ­φανίζουν εαυτά ως έχοντα εντολάς του βασιλέως και ιδιαιτέρους δεσμούς μαζί του διά να εξυπηρετήσουν ιδικά των επιχειρηματικά συμφέροντα. Επίσης, έχει προκαλέσει χει­ρίστην εντύπωσιν εις τα αμερικανικάς υπηρεσίας το γεγονός ότι τελευταίως υφίστανται "βομβαρδισμόν παρα­κλήσεων" εκ μέρους Ελλήνων διπλωματών και άλλων αντιπροσώπων διά προσωπικά ζητήματα ανωτέρων Αυ­λικών ή διά την παροχήν διευκολύνσεων εις πρόσωπα απο­λαύοντα είτε εμφανιζόμενα ότι απολαμβάνουν της ιδιαι­τέρας ευνοίας του βασιλέως (...). Αρμόδια πρόσωπα εδώ θεωρούν επίσης ότι η όλη υπόθεσις της αγοράς της θαλα­μηγού εγένετο εξ αρχής κατά τρόπον αφίνοντα πολλάς υποψίας (...) γίνεται μία άτοπος και μάλλον ανόητος προσπάθεια συγκαλύψεως της δαπάνης και το πράγμα εμ­φανίζεται ως δωρεά δήθεν των εδώ Ελλήνων εφοπλιστών (...). Λέγεται ότι κάτι το ανώμαλον και ύποπτον κρύπτε­ται όπισθεν της υποθέσεως αυτής, διότι εάν επρόκειτο πε­ρί καλής υποθέσεως, η κυβέρνησις θα έπρεπε να προβή εις την αγοράν δημοσία και χωρίς το τέχνασμα της δήθεν δωρεάς. Η κυβέρνησις θα ηδύνατο επίσης να αναθέση την αγοράν της θαλαμηγού εις τον ναυτικόν ακόλουθον της πρεσβείας μας εις Ουάσιγκτον είτε εις τον εμπορικόν μας ακόλουθον (...) και όχι εις άλλα πρόσωπα σταλέντα εδώ ειδικώς και κατά τρόπον μυστηριώδη». (Το Βήμα, 8 Ιου­νίου 1951.)
Στην υπόθεση αναμειγνύεται επίσημα πια η αμερικανική κυβέρνηση. Μετά τα διαβήματα του πρεσβευτή στην Αθήνα, ο διευ­θυντής του Στέητ Ντιπάρτμεντ Μακ Ντέρμουτ δηλώνει, στις 8 Ιουνίου, ότι «θα διεξαχθεί έρευνα επί των δημοσιευθεισών πληροφοριών κατά τας οποίας ο βασιλεύς των Ελλήνων Παύλος διέθεσε 220 χιλιάδες δολάρια εις το Μαϊάμι προς αγοράν πολυτελούς θαλαμηγού».
Στις 12 Ιουνίου, δημοσιεύεται στις ελληνικές εφημερίδες επιστολή του γενικού γραμματέα του βασιλιά Μιχ.Πεσμαζόγλου, που, «υψηλή επιταγή», εκθέτει στον πρωθυπουργό Σοφ.Βενιζέ­λο το ιστορικό της αγοράς της θαλαμηγού, κατά τη βασιλική εκδοχή. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι προσφέρθηκαν οι εφοπλιστές της Αμερικής να χαρίσουν μία θαλαμηγό στον βασιλιά για τις μετακινήσεις του στην Ελλάδα. Ο βασιλιάς αρνήθηκε την προσφορά, αλλά η ελληνική κυβέρνηση, αφού εξέτασε το ζήτημα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι συνέφερε να αγοραστεί παλιό περιπολικό του αμερικανικού ναυτικού που είχε μετασκευαστεί σε θαλαμη­γό. Με το σκάφος αυτό, που θα ανήκε στο Πολεμικό Ναυτικό, θα ήταν οικονομικότερες οι μετακινήσεις του βασιλιά. Ύστερα απ'αυτή την κυβερνητική εισήγηση, ο Παύλος δέχτηκε. Αλλά, μετά τον θόρυβο που έγινε, ο βασιλιάς ειδοποιεί τον πρωθυπουργό ότι αποσύρει τη συναίνεση του.
Μ'αυτό τον βασιλικότατο τρόπο, έληγε και το θέμα της θα­λαμηγού. Προς το παρόν, φυσικά, γιατί, αργότερα, η Φρειδερίκη θα εξασφαλίσει αρκετές «δωρεές» σκαφών προς τον βασιλιά και τον διάδοχο.