ΣΠΥΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΣΤΗ ΧΟΥΝΤΑ

Ο Αντενάουερ στην Αθήνα

Με τους παλαιούς συμμάχους, τους Άγγλους, έχει δημιουργηθεί ψυχρότητα, ιδιαίτερα ύστερα από τη συνάντηση Παπάγου - Ήντεν. Σε όλη την Ελλάδα γίνονται διαδηλώσεις της νεολαίας με αντιαγγλικά συνθήματα και ο Μακάριος, όπως θα δούμε, έχει έρθει και πάλι στην Αθήνα για να πείσει την κυβέρνηση να καταθέσει προ­σφυγή στον ΟΗΕ για το Κυπριακό.

     Οι σχέσεις όμως με τις άλλες τρεις μεγάλες χώρες της Δ. Ευ­ρώπης, τη Γαλλία, τη Δ.Γερμανία και την Ιταλία, είναι άριστες. Στις 9 Μαρτίου φτάνει στην Αθήνα ο πρωθυπουργός της Δ.Γερ­μανίας Αντενάουερ. Στις συνομιλίες και στα γεύματα δίνεται και από τις δύο πλευρές τόνος εγκαρδιότητας και θερμής φιλίας. Στην πρόποση του, ο Παπάγος πλέκει το εγκώμιο της «ελευθέρας Γερ­μανίας» και προσωπικά του Αντενάουερ και συνηγορεί για τη συ­νένωση της χώρας.

«Το γερμανικόν έθνος - λέει ο Παπάγος - είναι και παρα­μένει μεταξύ των κυριωτέρων παραγόντων της ειρήνης εν Ευρώπη, παραμένει εξ ίσου εις εκ των κυριωτέρων παρα­γόντων της παγκοσμίου ειρήνης».

     Ο Αντενάουερ, στην αντιφώνηση του, καταδικάζει «το ολέθριον παρελθόν», εξαίρει την αντίσταση του ελληνικού λαού στα «ολο­κληρωτικά κράτη» κατά τον πόλεμο και κατόπιν «εις τον κομμουνισμόν», και αναφέρεται ιδιαίτερα στις οικονομικές και μορφωτικές ελληνογερμανικές σχέσεις. Ο αμφίβολος αντιφασισμός του Αντενάουερ δεν του επιτρέπει να κάνει μια χειρονομία σαν αυτήν που θα κάνει ο Μπραντ ύστερα από μία περίπου εικοσαετία στην Πολωνία: Να γονατίσει στο μνημείο των θυμάτων του ναζισμού. Αντίθετα, όπως μας πληροφορούν οι εφημερίδες της εποχής:

«...συνοδευόμενος υπό του εν Αθήναις Γερμανού πρεσβευτού και των μελών της ακολουθίας του μετέβη εις το Γ’ Νεκροταφείον Κοκκινιάς και, παρουσία πολλών μελών της ενταύθα γερμανικής παροικίας, κατέθεσε στέφανον εκ δάφνης εις τους τάφους των Γερμανών στρατιωτών των πεσόντων εις Ελλάδα κατά τον τελευταίον πόλεμον».

     Είναι μια πρόκληση στα θύματα του ναζισμού και σε ολόκληρο τov ελληνικό λαό, που υπέφερε στη γερμανική Κατοχή. Αλλά η πρόκληση αυτή δεν έχει καμία επίδραση στις ελληνογερμανικές συνομιλίες. Το ανακοινωθέν που θα βγει στο τέλος της επισκέψεως του Αντενάουερ θα αναφέρει ότι «διεπιστώθη πλήρης ταυτότης απόψεων» στα διεθνή θέματα και κοινή επιθυμία των δύο κυβερνήσεων είναι να «συσφίγξουν περισσότερον τας μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδος σχέσεις».

     Συζητήθηκαν και πιο συγκεκριμένα θέματα σχετικά με τη συμφωνία που είχε υπογράψει ο Μαρκεζίνης στη Βόννη. Και, ασφαλώς όπως θα φανεί από όσα θα δούμε να αποκαλύπτονται ύστερα από μερικούς μήνες, έχει ιδιαίτερη σημασία μια φράση στο ανακοινωθέν:

«Ο καγκελάριος υπεγράμμισε ότι η εκτέλεσις της από 11-11 -53 Συμφωνίας της Βόννης θα συμβάλη εις την εφαρμογήν των σχεδίων ανασυγκροτήσεως της ελληνικής κυβερ­νήσεως». (Εφημερίδες, 13 Μαρτίου 1954.)

     Ο Αντενάουερ θέλει να ενισχυθεί η πολιτική και οικονομική επιρροή και διείσδυση της χώρας του στην Ελλάδα. Αλλά οι φιλοδοξίες της κυβερνήσεως της Βόννης και του δυτικογερμανικού κεφαλαίου δεν είναι τόσο περιορισμένες. Πάνε πολύ μακρύτερα. Όπως είπε ο ίδιος ο Αντενάουερ στον Παπάγο στις ιδιαίτερες συνομιλίες τους, οι δυτικογερμανικές επιχειρήσεις θέλουν να διεισδύσουν στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική. Ο Γερμανός καγκελάριος είπε στον Έλληνα πρωθυπουργό ότι οι χώρες της περιοχής αυτής ήταν επιφυλακτικές απέναντι στη Δ.Γερμανία εξαιτίας του χιτλερισμού. Και πρόσθεσε, πως, αν καλυπτόταν πίσω από κάποιες ελληνικές φίρμες, το γερμανικό κεφάλαιο θα μπορούσε να διεισδύσει ευκολότερα στην Αφρική (αφήγηση παλαιού πολιτικού, στενού συνεργάτη του Παπάγου).

ΣΠΥΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΣΤΗ ΧΟΥΝΤΑ

Εκκαθαρίσειςκαι απολύσεις

Οι σχέσεις του Συναγερμού με την αντιπολίτευση συνεχώς οξύ­νονται. Η αντιπολίτευση κατηγορεί τον Συναγερμό ότι οργανώνει «κράτος της Δεξιάς» με σκοπό να διαιωνίσει την εξουσία του, διατηρώντας, βέβαια, τον κοινοβουλευτικό μανδύα. Τον Φλεβάρη του 1954, γίνονται έντονες συζητήσεις στη Βουλή για τις εκκαθαρίσεις στις δημόσιες υπηρεσίες και τις απολύσεις δημοτικών και κοινοτικών συμβούλων (Πρακτικά Βουλής, 11 Φεβρουαρίου 1954). Παρ'όλες τις αντιδράσεις των αντικυβερνητικών κομμάτων, στις 16 Φεβρουαρίου ψηφίζεται από τη συναγερμική πλειο­ψηφία της Βουλής ο νόμος 2500 για την εκκαθάριση των δημοσίων υπηρεσιών. Ανάμεσα σε επεισόδια και αντεγκλήσεις συζητά η Βουλή επερώτηση του βουλευτή του Κέντρου Κ.Δημόπουλου, που επικρίνει την κυβέρνηση γιατί απέλυσε περίπου χίλιους δημοτικούς και κοινοτικούς συμβούλους στη Βόρεια Ελλάδα. Οι απολύσεις - τονίζει ο Κ.Δημόπουλος - γίνονται με το πρόσχημα της αντεθνικής δράσεως», στην πραγματικότητα όμως γιατί οι απολυθέντες δεν υπέκυψαν στις πιέσεις του Συναγερμού. Στη συζήτηση παίρνουν μέρος και οι συναρχηγοί των Φιλελευθέρων Σοφ.

Βενιζέλος και Γ.Παπανδρέου, που αναφέρουν ότι πολλοί από τους απολυθέντες ανήκουν στο Κέντρο.

ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ: Όλοι οι απολυθέντες είναι αγνοί και ήσυ­χοι, την μόνην δε δικαιολογίαν την οποίαν θα εύρισκεν η κυβέρνησις είναι ίσως ότι κατά την Κατοχήν ανεμείχθησαν εις το ΕΑΜ. Αλλά τότε ο κ.Δημάρατος ήτο στο βουνό διοι­κητής μεραρχίας του ΕΛΑΣ και σήμερον είναι υπουργός και ο κ.Κανελλόπουλος από την Μέσην Ανατολήν έκαμε συστάσεις στους συγγενείς του να συνεργαστούν με το ΕΑΜ διά ν'αποφύγουν τον κίνδυνο από τους ΕΛΑΣίτας και σή­μερον είναι υπουργός Εθνικής Αμύνης.

Οι απολύσεις γίνονται με βάση διάταξη του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, που δίνει το δικαίωμα στον υπουργό των Εσω­τερικών να απολύει δημοτικούς και κοινοτικούς συμβούλους και δημάρχους για «λόγους δημοσίας τάξεως και συμφέροντος». Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα κριτήρια των απολύσεων είναι κομματικά.

Σε άλλη συνεδρίαση της Βουλής, ο πρώην υπουργός Μόδης κατάγγειλε ότι, σε μία μόνο μέρα, και μόνο στον Νομό Φλωρίνης κοινοποιήθηκαν 90 απολύσεις κοινοτικών συμβούλων, που κατά το 99% τους ανήκαν στο Κόμμα των Φιλελευθέρων και ορισμένοι, μάλιστα, είχαν υπηρετήσει στα TEA (Πρακτικά Βουλής, 19 Φε­βρουαρίου 1954). Είναι φανερό πως ο Συναγερμός θέλει να υπο­τάξει την Τοπική Αυτοδιοίκηση.