Βασιλικές απειλές
Ο βασιλιάς, που θέλει να καθυστερήσει τις εκλογές φοβούμενος κάθοδο του Παπάγου στον εκλογικό αγώνα, δεν δέχεται την παραίτηση του Βενιζέλου και του ζητά να σχηματίσει κυβέρνηση πλατύτερου συνασπισμού. Ταυτόχρονα του επιδίδει έκκληση προς τους πολιτικούς αρχηγούς. Ο Βενιζέλος, συμμορφούμενος με επιθυμία του βασιλιά, καλεί τους πολιτικούς αρχηγούς στο πολιτικό γραφείο, το πρωί της 2ας Ιουλίου, και τους διαβάζει την έκκληση του Παύλου να συνεννοηθούν και να σχηματίσουν νέα κυβέρνηση. Στη βασιλική έκκληση διατυπώνεται η απειλή ότι, αν δεν συμφωνήσουν οι αρχηγοί και δεν σχηματίσουν κυβέρνηση πλατύτατου συνασπισμού, ο βασιλιάς θα δώσει δική του λύση στο κυβερνητικό θέμα.
Ο Παπανδρέου και οι συναρχηγοί του ΛΕΚ, Στεφανόπουλος και Κανελλόπουλος, δέχονται να πάρουν μέρος σε κυβέρνηση συνασπισμού. Αλλά ο Πλαστήρας και ο Τσαλδάρης αρνούνται και αντιπροτείνουν να στηρίξουν μονοκομματική κυβέρνηση των Φιλελευθέρων, με τον όρο ότι ο Βενιζέλος θα φροντίσει να ψηφιστεί αμέσως ο εκλογικός νόμος και να προκηρυχτούν εκλογές για τον Σεπτέμβρη. Ο Πλαστήρας και ο Τσαλδάρης επαναλαμβάνουν τις απόψεις τους και στον ίδιο τον Παύλο, που τους καλεί την άλλη μέρα στα Ανάκτορα. Αρνούνται να υποκύψουν στη βασιλική πίεση.
Το απόγευμα της 3ης Ιουλίου, ο Βενιζέλος έχει συνεργασία με τον βασιλιά στα Ανάκτορα του Τατοΐου. Αμέσως ύστερα ανακοινώνει:
«Κατόπιν της προσκλήσεως των πολιτικών αρχηγών εις τα Ανάκτορα, διεπιστώθη ότι δεν είναι δυνατή άλλη λύσις πλην των εκλογών. Συνεπώς η κυβέρνησις του Κόμματος των Φιλελευθέρων εμφανιζόμενη ενώπιον της Βουλής θα επιδιώξη την ψήφισιν του εκλογικού νόμου της ενισχυμένης αναλογικής, μεθ'ο θα υποβάλει την παραίτησίν της».
Ο αρχηγός της ΕΠΕΚ δεν φοβάται τον Παπάγο, στον οποίο μάλιστα τρέφει προσωπική συμπάθεια, και επιδιώκει να επιταχυνθούν οι εκλογές βέβαιος ότι το κόμμα του θα θριαμβεύσει. Ο Τσαλδάρης πάλι θέλει να επισπευσθούν οι εκλογές για να μην προλάβει να οργανωθεί το κόμμα του Παπάγου.
Ο Βενιζέλος, μετά την παραίτηση του Παπανδρέου και των φίλων του από την κυβέρνηση, αναθέτει τα υπουργεία τους σε φιλελεύθερους υπουργούς, δίνοντας έτσι στη λύση της μονοκομματικής προσωρινού χαραχτήρα. Έτσι, το Υπουργείο Συντονισμού το κρατά ο ίδιος ο πρωθυπουργός, το Δικαιοσύνης ο υπουργός Οικονομικών Γ.Μαύρος, το Παιδείας ο Ν.Μπακόπουλος, το Βιομηχανίας ο Ι.Γκλαβάνης, το Συγκοινωνιών ο Κ.Μητσοτάκης, το Γεωργίας ο Ν.Τερζόγλου.
Η κυβέρνηση εμφανίζεται στις 5 Ιουλίου στη Βουλή και ζητά ψήφο εμπιστοσύνης. Ο Βενιζέλος, που δεν βλέπει τώρα άλλη λύση από τις εκλογές, αποκαλύπτει ότι ο ίδιος απέτρεψε τον βασιλιά να καταλήξει στην κυβέρνηση Φιλελευθέρων – Παπανδρέου - ΛΕΚ, στη μόνη «ευρεία» που ήταν δυνατή μετά την άρνηση των δύο άλλων αρχηγών να δεχτούν κυβερνητική σύμπραξη:
«...δεν θα ήτο σταθερά η κυβέρνησις η οποία θα εξησφαλίζετο από μίαν τοιαύτην πλειοψηφίαν - υποστηρίζει. Θα είχε δε η κυβέρνησις αυτή τα ίδια μειονεκτήματα των κυβερνήσεων συνασπισμού».
Κατά τη συζήτηση, ο συναρχηγός του ΛΕΚ Π.Κανελλόπουλος κατηγορεί την κυβέρνηση ότι εξέθεσε τον βασιλιά, τόσο στην υπόθεση Παπάγου όσο και με την εκβιαστική φράση που υπήρχε στο βασιλικό μήνυμα. (Η επίκριση της κυβερνήσεως είναι πάντα ο συνταγματικός και κοινοβουλευτικός τρόπος για να επικρίνονται οι ενέργειες του ίδιου του βασιλιά, ακόμα και όταν, όπως στην περίπτωση αυτή, ο πρωθυπουργός δεν γνωρίζει από πριν το κείμενο των δηλώσεων του ανώτατου άρχοντα.) Ο Βενιζέλος τονίζει ότι αναλαμβάνει η κυβέρνηση όλες τις ευθύνες.
Κατά την ίδια συζήτηση γίνονται οξείς διαξιφισμοί ανάμεσα στον Βενιζέλο και τον Παπανδρέου για την πρόσφατη τότε κυβερνητική κρίση. Ο Βενιζέλος κατηγόρησε τον Παπανδρέου ότι συνηθίζει να βάλλει κατά των κυβερνήσεων στις οποίες μετέχει. Ο Παπανδρέου, απαντώντας υποστηρίζει ότι αυτό είναι συνήθεια του Βενιζέλου και θυμίζει το τετράμηνο, Πλαστήρα, οπότε, όπως ο ίδιος ο αρχηγός της ΕΠΕΚ είχε πει αργότερα στη Βουλή, κάθε μέρα αναρωτιόταν και δεν μπορούσε να ξέρει αν το Κόμμα των Φιλελευθέρων ήταν εντός ή εκτός της κυβερνήσεως.
Στο σημείο αυτό παρεμβαίνει ο ίδιος ο Πλαστήρας και, διακόπτοντας τον Παπανδρέου, του λέει: «Το ίδιο δεν εγνώριζα και διά το κόμμα το ιδικόν σας».
