ΣΠΥΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΣΤΗ ΧΟΥΝΤΑ

Συνθήκες των εκλογών

Οι εκλογές γίνονται, στις 16 Νοεμβρίου 1952, χωρίς σοβαρά επει­σόδια, με ησυχία σε ολόκληρη την Ελλάδα. Εφτά μέρες πριν από τις εκλογές, έχει διατάξει η κυβέρνηση να αφοπλιστούν τα TEA νότια από τον Αλιάκμονα. Και στους υποψήφιους της ΕΔΑ δίνε­ται η δυνατότητα να περιοδεύσουν σε ολόκληρη τη χώρα και να εκθέσουν το πρόγραμμά τους. Βέβαια, τα γεγονότα του 1944 - 1949, ο Εμφύλιος Πόλεμος, ασκούν ακόμα την επίδρασή τους και η ύπαρξη στρατοπέδων πολιτικών εξόριστων, χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρο­νημάτων, η αστυνομοκρατία, η στρατοκρατία ιδιαίτερα στις πα­ραμεθόριες περιοχές, οι πρόσφατες ακόμα εκτελέσεις είναι ατού στα χέρια της Δεξιάς.

Πάντως, τυπικά, ο εκλογικός αγώνας γίνεται με ίσους όρους. Στην ΕΔΑ έχει επιτραπεί να εκθέσει τις απόψεις της και από το ρα­διόφωνο. Τελικά όμως η ομιλία ματαιώνεται. Η κυβέρνηση έκανε περικοπές στον λόγο του στρατηγού Σαράφη, που θα μιλούσε από μέρους της Αριστεράς, και η ΕΔΑ αρνείται να τις δεχτεί. Από τις 26 Οκτωβρίου, κυκλοφορεί, ύστερα από κυβερνητική άδεια, το δημο­σιογραφικό όργανο της ΕΔΑ, η Αυγή, καθημερινά. (Η Αυγή έχει αρχίσει να εκδίδεται, με κυβέρνηση Κέντρου, στα τέλη Αυγούστου, ως βδομαδιάτικη εφημερίδα.) Δικαιολογώντας την απόφαση της ΕΔΑ να παρουσιάσει παντού συνδυασμούς, ο στρατηγός Σαράφης, στον προεκλογικό λόγο του στον Πειραιά, λέει ανάμεσα σε άλλα:

«.. .τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτου που εγ­γυάται το Σύνταγμα καταπατούνται. Ακόμα και στις ιδιω­τικές επιχειρήσεις, για να βρη κανείς εργασία, χρειάζεται πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων. Το Μακρονήσι και τα Γιούρα, ο Αϊ-Στράτης και το Τρίκερι, όπου κρατούνται οι αγωνιστές της Εθνικής Αντιστάσεως, εξακολουθούν να υπάρχουν, παρ'όλες τις υποσχέσεις που έδωσαν τα κόμ­ματα στις περασμένες εκλογές, η δε διαβίωσις των κρα­τουμένων είναι υπό τις δυσμενέστερες συνθήκες. Στρατο­δικεία εξακολουθούν να λειτουργούν και νέες εκτελέσεις έγιναν. Τα αγροτικά μας προϊόντα, καπνός, σταφίδα και λοιπά, μένουν απούλητα στις αποθήκες, γιατί στις μεν δυ­τικές χώρες έχουν τον αθέμιτο συναγωνισμό των προϊό­ντων των χωρών αυτών, ενώ στις ανατολικές χώρες δεν μας αφήνουν να τα εξαγάγωμεν εκείνοι που μας δίνουν την βοήθεια (...). Πείνα και δυστυχία υπάρχει σ'όλες τις ερ­γαζόμενες τάξεις (...). Η οικονομική ολιγαρχία του τόπου προσπαθεί να θησαυρίσει ακόμα περισσότερο, χωρίς να συγκινείται από το δράμα του λαού (...). Το 50% και πλέον του προϋπολογισμού πάει σε στρατιωτικές δαπάνες (...). Θέλουν (σ.σ.: εννοούσε τα κόμματα του Κέντρου) τις ψή­φους της ΕΔΑ χωρίς καμιά εγγύηση, ότι θα ληφθούν τα απα­ραίτητα μέτρα για την δημιουργία μιας καλλίτερης ζωής. Όπως ψήφισαν το πλειοψηφικό παρά την γνώμη των πε­ρισσοτέρων υπουργών και βουλευτών τους, που ήσαν υπέρ του αναλογικού (...) και το'καναν γιατί το ζήτησαν οι ξέ­νοι, για τον ίδιο λόγο δεν δέχτηκαν τις προτάσεις μας».

Οπωσδήποτε, η απόφαση του ΚΚΕ και της ΕΔΑ για ανεξάρ­τητους συνδυασμούς σε ολόκληρη τη χώρα ευνοεί τον Συναγερ­μό, που η νίκη του είναι πια σχεδόν βέβαιη. Χαρακτηριστικό εί­ναι ένα επεισόδιο που γίνεται στη Φιλαδέλφεια, τις παραμονές των εκλογών:

«Προχθές το βράδυ συνελήφθησαν επ'αυτοφώρω ο αστυ­νομικός διευθυντής Ιω.Καραχάλιος, ανήκων εις ειδικήν εμπιστευτικήν υπηρεσίαν αντικομμουνιστικής δράσεως, ένας ανθυπασπιστής της χωροφυλακής και ένας ενωματάρχης με πολιτικήν περιβολήν, καθ'ην στιγμήν διένεμαν εις την Νέαν Φιλαδέλφειαν πλαστάς προκηρύξεις που συ­νιστούσαν εις τους αριστερούς να μαυρίσουν τον Πλαστήραν και να ψηφίσουν "ατόφιο" το ψηφοδέλτιο της ΕΔΑ. Και οι μεν συλληφθέντες ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΩΣ όχι μόνον δεν εί­ναι οπαδοί της ΕΔΑ, αλλά και αποτελούν στελέχη του παπαγισμού». (Προοδευτική Αλλαγή, 17 Νοεμβρίου 1952.)

Βέβαια, όταν οι χωροφύλακες εξακρίβωσαν την πραγματική ταυτότητα αυτών των περίεργων «οπαδών της ΕΔΑ», τους άφη­σαν ελεύθερους.