ΣΠΥΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΣΤΗ ΧΟΥΝΤΑ

Επιστολή Πλουμπίδη

Στο διάστημα αυτό, οι οχτώ μελλοθάνατοι που καταδικάστηκαν για την υπόθεση των ασυρμάτων περνούν μέρες, βδομάδες θα­νάσιμης αγωνίας. Η κινητοποίηση στο εσωτερικό και στο εξωτε­ρικό για τη σωτηρία τους συνεχίζεται. Μεγάλα ονόματα της πο­λιτικής, της επιστήμης και της Τέχνης (Νένι, Ζολιό - Κιουρί, Αραγκόν κ.λ.π.) υπογράφουν εκκλήσεις στον βασιλιά και στον πρωθυπουργό να μην εκτελεσθούν οι οχτώ κομμουνιστές. Οι συνήγοροι τους (Τσουκαλάς, Παπακυριακόπουλος, Στ.Κανελλόπουλος, Μηνάς Γαλέος, Δ.Μαγιάκος κ.λ.π.) κάνουν διαβήματα για τη σωτηρία τους, τα κόμματα και οι παράγοντες της Αριστεράς (ΕΔΑ, ΣΚΕΛΔ, Αριστεροί Φιλελεύθεροι, Μιχ.Κύρκος κ.λ.π.) και πολλοί βουλευ­τές της ΕΠΕΚ πιέζουν ν'ανασταλούν οι εκτελέσεις.

Από την άλλη πλευρά, ο Συναγερμός, παρόλο ότι είναι έτοι­μος να κατασπαράξει την κυβέρνηση αν τολμήσει να δώσει χάρη στους μελλοθανάτους, δεν παίρνει ανοιχτά θέση στο θέμα. Καιροσκοπεί. Μόνο ο Ναπολέων Ζέρβας και ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ Φώτης Μακρής κηρύσσονται υπέρ των εκτελέσεων.

Στις 15 Μαρτίου, πέφτει σαν βόμβα στα γραφεία των εφημε­ρίδων επιστολή του καταζητούμενου, από τις αρχές του Εμφυ­λίου Πολέμου, ηγετικού στελέχους του ΚΚΕ Νίκου Πλουμπίδη. Η επιστολή του Πλουμπίδη προς τους διευθυντές των εφημερίδων αναφέρει τα ακόλουθα:

«Κύριε διευθυντά.

Σας στέλνω αντίγραφο (γραμμένο με τα χέρια μου) επι­στολής που έστειλα στους συνηγόρους του συντρόφου μου Ν.Μπελογιάννη και σας παρακαλώ να την δημοσιεύσετε. Την υπόσχεση μου να παρουσιασθώ και να δικασθώ τη δί­νω και σε ΣΑΣ και στον ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ, αν μετατραπούν οι θανατικές καταδίκες του Μπελογιάννη. Με τιμή, Νίκος Πλουμπίδης, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ».

Η επιστολή που έχει στείλει ο Πλουμπίδης στους συνηγόρους του Μπελογιάννη έχει ως εξής:

«Αξιότιμοι κύριοι. Είναι γνωστό ότι η επιτελικά σκηνοθετηθείσα δίκη του συντρόφου μου Ν.Μπελογιάννη επεβλή­θη από τους Αμερικανούς αποικιστές της χώρας μας. Εί­ναι επίσης γνωστό ότι ο Μπελογιάννης κατεδικάσθη όχι γιατί ήταν ένοχος συγκεκριμένης πράξης, αλλά σαν θαρ­ραλέος και συνεπής αγωνιστής του λαού, γιατί είναι μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ, γιατί είναι κομμουνιστής. Οι σκηνοθέ­τες της δίκης δεν τόλμησαν να πουν ανοιχτά ότι καταδι­κάζουν τον Μπελογιάννη για την ιδεολογία του, αλλά στή­ριξαν την απόφασή τους τυπικά στα πλαστά στοιχεία και στις καταθέσεις των οργάνων της Ασφαλείας ότι ο Μπε­λογιάννης ήταν ο καθοδηγητής του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ. Για να αποδειχθή αν είχε προαποφασισθή ή όχι η καταδίκη του Μπελογιάννη από τους Αμερικανούς και την κυβέρνηση, για να μην εκτελεσθή ο ήρωας του ελληνι­κού λαού Μπελογιάννης, για να δώσω τη δυνατότητα στην κυβέρνηση και στο Συμβούλιο Χαρίτων να κρατήσουν τί­μια και αξιοπρεπή στάση ατομικά και εθνικά και για να αφαιρέσω και το τυπικό στοιχείο καταδίκης του Μπελο­γιάννη, δηλώνω: 1ον) Καθοδηγητής του παράνομου μηχα­νισμού του ΚΚΕ ήμουν εγώ και όχι ο Μπελογιάννης. Γι'αυ­τή μου την ιδιότητα και για τις πράξεις μου αναλαμβάνω όλες τις ευθύνες. Ύστερα από τη δήλωσή μου αυτή, κάθε επιμονή στην εκτέλεση του Μπελογιάννη είναι αδικαιολό­γητη, άδικη και ολοφάνερα δολοφονική πράξη. 2ον) Για να μην νομισθή ότι κάνω τον παλληκαρά εκ του ασφαλούς, υπόσχομαι να παρουσιασθώ στις Αρχές και να δικασθώ αν μετατραπούν οι θανατικές καταδίκες του φίλου μου και συντρόφου μου Ν.Μπελογιάννη. Χρήση του παρόντος να κάνητε όπου νομίζητε (Συμβούλιο Χαρίτων, Τύπο κ.λ.π.) Με τιμή, Νίκος Πλουμπίδης, Μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ Υστερόγραφον: Για το γνήσιο της υπογραφής, έξω από τον γραφικό μου χαρακτήρα, γνωστόν σε πολλούς, βάζω και το δακτυλικό μου αποτύπωμα. Αθήνα 21/3/1952». (Εφημερίδες, 16 Μαρτίου 1952.)

Την άλλη μέρα από τη δημοσίευση της επιστολής Πλουμπίδη στις εφημερίδες, το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοινώνει ότι διαπιστώθηκε πως ο γραφικός χαραχτήρας και η υπογραφή ήταν πραγματικά του καταζητούμενου κομμουνιστή ηγέτη. Αντίθετα, η ηγεσία του ΚΚΕ με τον ραδιοσταθμό της ανακοινώνει ότι η επι­στολή είναι πλαστή, ότι χαλκεύτηκε από τη Γενική Ασφάλεια κι ότι ο Πλουμπίδης βρίσκεται στις Λαϊκές Δημοκρατίες και νοση­λεύεται σε νοσοκομείο βαριά άρρωστος. Η εκδοχή αυτή μπορούσε να γίνει πιστευτή από τα στελέχη του ΚΚΕ, γιατί ήταν γνωστό ότι ο Ν.Πλουμπίδης, από την εποχή της μεταξικής δικτατορίας, είχε προσβληθεί από φυματίωση - αιτία οι κατατρεγμοί, οι κακουχίες των φυλακών και εξοριών - κι ότι πάθαινε συχνές κρίσεις.

Αλλά γιατί ο Ζαχαριάδης κατάγγειλε την επιστολή σαν χαλ­κευμένη από την Ασφάλεια και εξαπέλυσε το ψέμα ότι ο Πλου­μπίδης βρισκόταν στο εξωτερικό; Είναι βέβαιο πως, πριν από αρκετές μέρες, ο Ζαχαριάδης, με το άλλο κομματικό κέντρο που είχε στην Αθήνα, ειδοποίησε τις οργανώσεις πως ο Πλουμπίδης είναι «χαφιές».

Όπως αφηγείται ο Κώστας Μπασιάκος η οργάνωση των φυ­λακών Αβέρωφ έλεγε «χαφιέ» τον Πλουμπίδη από το καλοκαίρι του 1951. Σε μια επίσκεψή του στους κρατούμενους, ο Μιχάλης Κύρκος μίλησε για απόψεις του Πλουμπίδη, σε ηγετικό στέλεχος της φυλακής. Εκείνος τον διέκοψε και του είπε:

-   Ποιον Πλουμπίδη, τον χαφιέ;

Ο Κύρκος, που γνώριζε, έβλεπε και εκτιμούσε τον Πλουμπί­δη, ταράχτηκε. Απάντησε ότι δεν μπορεί να είναι χαφιές ο Πλου­μπίδης.

-            Πάντως, του είπε ο συνομιλητής του κρατούμενος, είναι ύπο­πτος. Και για τον ίδιο τον Μπασιάκο είχαν αρχίσει να διαδίδουν ότι είναι χαφιές. Μετά τις εκλογές του 1951, οι Τ.Κουλαμπάς και Κ.Λυκούρης του είπαν να φύγει από την ΕΔΑ, γιατί έχει δημι­ουργηθεί άσχημη ατμόσφαιρα γύρω του.

Ο Μπασιάκος ρώτησε τον Πλουμπίδη: «Γιατί ο Ζαχαριάδης λέει ότι βρίσκεσαι στο εξωτερικό, αφού ξέρει ότι είσαι στην Αθή­να;». Ο Πλουμπίδης απάντησε:

- Έχει τους λόγους του.

Αργότερα, όταν δεν έμενε πια στο σπίτι των Μπασιάκων, ο Πλουμπίδης τούς έστελνε σημειώματα, όπου τους έγραφε: «Θ'ακούσετε ακόμα πολλά εναντίον μου. Ίσως θα με πουν και χα­φιέ. Δεν φταίει ο Ζαχαριάδης. Τέτοια στοιχεία τού δίνουν. Μη στραφείτε κατά του αρχηγού, γιατί θα γίνει διάσπαση στο Κόμ­μα. Μια μέρα θα καταλάβουν το λάθος τους».

Ίσως, λοιπόν, με το ψέμμα αυτό ο Ζαχαριάδης να θέλησε να αφαιρέσει το φωτοστέφανο του ήρωα από τον Πλουμπίδη λίγο πριν να τον καταγγείλει και ανοιχτά για «χαφιέ». Ίσως πάλι να μην είχε ακόμα αποφασίσει πότε και αν θα κάνει τη δημόσια καταγγελία του Πλουμπίδη και προτιμούσε, προς το παρόν, να τον εξουδετερώσει μ'αυτό τον τρόπο: Με την αποδοκιμασία της επι­στολής του και με την «επίσημη» πληροφορία ότι δεν βρίσκεται πια στην Ελλάδα.

Για να μεγαλώσει, όπως φαίνεται, τη σύγχυση στις γραμμές της Αριστεράς, ο διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών I.Πανόπουλος, στον οποίο οι συνήγοροι του Μπελογιάννη παρέδωσαν το πρωτότυπο της επιστολής Πλουμπίδη, κάνει, στις 22 Μαρτίου, μακρές ανακοινώσεις στους δημοσιογράφους. Τονίζει ότι ο Πλου­μπίδης γνωρίζει καλά πως η κυβέρνηση δεν πρόκειται να συναλλαγεί μαζί του, αλλά αναγνωρίζει ταυτόχρονα ότι ο καταζητού­μενος κομμουνιστής ηγέτης χαρακτηρίζεται από ευψυχία, θάρρος, λιτότητα στη ζωή του κ.λ.π.